ایزو چیست؟
ایزو (سازمان بین المللی استاندارد) یک فدراسیون جهانی از سازمان های استاندارد ملی است. ایزو یک سازمان غیردولتی است که متشکل از نهادهای استاندارد از بیش از 160 کشور است و هر کشور عضو یک نهاد استاندارد را نمایندگی می کند. به عنوان مثال، موسسه استاندارد ملی ایران نماینده ایران است.
اعضای ایزو، سازمان‌های استاندارد ملی هستند که در توسعه و ارتقای استانداردهای بین‌المللی برای فناوری، فرآیندهای آزمایش علمی، شرایط کاری، مسائل اجتماعی و موارد دیگر همکاری می‌کنند. ایزو و اعضای آن سپس اسنادی را که جزئیات این استانداردها را توضیح می دهند، می فروشند.
مجمع عمومی ایزو، مرجع تصمیم گیری آن است. این سازمان متشکل از نمایندگان اعضا و رهبران منتخب به نام افسران اصلی است. دفتر مرکزی این سازمان در ژنو، سوئیس است، جایی که یک دبیرخانه مرکزی بر عملیات نظارت دارد.
انواع ایزو
تاریخچه ایزو
ISO جانشین فدراسیون بین المللی انجمن های استاندارد ملی (ISA) است که از سال 1928 تا 1942 فعالیت می کرد. در سال 1946، پس از جنگ جهانی دوم، اعضای ISA و کمیته هماهنگی استانداردهای سازمان ملل متحد جلسه ای را در مورد استانداردهای بین المللی برگزار کردند. کار آنها منجر به تشکیل ISO به عنوان یک سازمان غیردولتی در سال بعد شد.
ISO اولین استاندارد خود را با نام ISO/R 1:1951 (دمای مرجع استاندارد برای اندازه گیری طول صنعتی) در سال 1951 منتشر کرد. این استاندارد اکنون با نام ISO 1:2016 شناخته می شود. تا سال 2021، ایزو بیش از 24000 استاندارد را منتشر کرده بود.
طبق سازمان جهانی ایزو، ISO مخفف نیست. این کلمه ای است که از یونانی isos به معنای "برابر" گرفته شده است که ریشه پیشوند iso- است که در مجموعه ای از اصطلاحات مانند isometric (با اندازه یا ابعاد مساوی) و isonomy (برابری قوانین) به کار می رود. یا افراد در برابر قانون. نام ISO در سراسر جهان برای نشان دادن سازمان استفاده می شود، بنابراین از مجموعه ای از اختصارات که از ترجمه "سازمان بین المللی استانداردسازی" به زبان های ملی مختلف اعضا حاصل می شود، اجتناب می شود. هر کشوری که باشد، شکل کوتاه نام سازمان همیشه ISO است.
استانداردهای ایزو چگونه تدوین می شوند؟
سازمان بین المللی استاندارد یا ایزو، یک فرآیند شش مرحله ای برای تدوین استانداردها دارد. مراحل تدوین استانداردهای ایزو شامل موارد زیر است:
1- پیشنهاد
اولین گام در توسعه یک استاندارد ایزو جدید زمانی شروع می شود که انجمن های صنعتی یا گروه های مصرف کننده درخواستی ارائه دهند. کمیته ISO مربوطه تعیین می کند که آیا واقعاً استاندارد ایزو جدیدی لازم است یا خیر.
2- مقدماتی
یک گروه کاری برای تهیه پیش نویس کاری استاندارد ایزو جدید تشکیل می شود. این کارگروه متشکل از کارشناسان موضوع و ذینفعان صنعت است. هنگامی که پیش نویس رضایت بخش تشخیص داده شود، کمیته مادر گروه کاری تصمیم می گیرد که کدام مرحله بعدی رخ دهد.
3- کمیته
این یک مرحله اختیاری است که طی آن اعضای کمیته اصلی پیش نویس استاندارد ایزو را بررسی و نظر می دهند. هنگامی که کمیته در مورد محتوای فنی پیش نویس به اجماع رسید، می تواند به مرحله بعدی حرکت کند.
4- استعلام پیش نویس استاندارد ایزو
در این مرحله، پیش نویس استاندارد بین المللی ایزو (DIS) نامیده می شود. برای نظرات و در نهایت رای دادن بین اعضای ایزو توزیع می شود. اگر DIS در این مرحله بدون هیچ تغییر فنی تایید شود، ISO آن را به عنوان استاندارد منتشر می کند. در غیر این صورت به مرحله تایید منتقل می شود.
5- تایید پیش نویس استاندارد ایزو
به عنوان پیش نویس نهایی استاندارد بین المللی (FDIS) به اعضای ISO ارائه می شود. آنها به تایید استاندارد جدید ایزو رای می دهند.
6- انتشار
اگر اعضای ISO استاندارد ایزو جدید را تایید کنند، FDIS به عنوان یک استاندارد رسمی بین المللی منتشر می شود.
اعضای شرکت کننده ISO در مورد تاییدیه های استاندارد ایزو رای می دهند. یک استاندارد ایزو باید از حداقل دو سوم اعضای شرکت کننده رای مثبت و حداکثر از یک چهارم اعضای شرکت کننده رای منفی دریافت کند.
استانداردهای محبوب ایزو کدامند؟
برخی از محبوب ترین استانداردهای ایزو عبارتند از:
ISO/IEC 27000 این استانداردهای امنیتی یک فرآیند شش مرحله ای را برای توسعه و اجرای سیاست ها و فرآیندهای امنیت اطلاعات تعریف می کنند.
ISO/IEC 17799 این استاندارد مدیریت امنیتی بیش از 100 روش برتر را برای تداوم کسب و کار، کنترل دسترسی، مدیریت دارایی و موارد دیگر مشخص می کند.
ISO/IEC 20000 این استاندارد ISO یک مشخصات فنی ایجاد می کند و بهترین شیوه ها را برای مدیریت خدمات فناوری اطلاعات تدوین می کند.
ISO/IEC 12207 این استاندارد ISO یک فرآیند مدیریت چرخه عمر سازگار برای همه نرم افزارها ایجاد می کند.
ISO 9000 این خانواده از استانداردها تعریف می کند که چگونه سازمان ها می توانند سیستم های تضمین کیفیت موثر را برای صنایع تولیدی و خدماتی ایجاد و حفظ کنند.
چرا ایزو؟
دستیابی به گواهینامه مدیریت کیفیت ایزو می تواند سود زیادی برای کسب و کار شما در بهبود کارایی، بهره وری و رضایت مشتری داشته باشد. اما مزایای ISO بسیار فراتر از عملیات شما به تمام جنبه های کسب و کار، از جمله فروش و بازاریابی، برنامه ریزی استراتژیک و مشارکت کارکنان است. این امر مستلزم آن است که اهداف روشنی را برای کسب و کار خود تعیین کنید، فرآیندها را استاندارد کنید و آنها را برای کارمندان خود توضیح دهید. شما انجام کارها را به طور موقت متوقف می کنید و شروع به انجام آنها به روشی منظم و سازمان یافته می کنید.
پنج مزیت کلیدی سیستم مدیریت کیفیت عبارتند از:
1- ریسک ها و فرصت ها را شناسایی کنید
بهترین راه برای مقابله با مسائل کیفیت این است که در وهله اول از بروز آنها جلوگیری کنید. این تفکر مبتنی بر ریسک منجر به شگفتی های کمتر، برنامه ریزی بهتر، تصمیم گیری موثرتر و روابط بهتر با تامین کنندگان، مشتریان و کارکنان می شود. در عین حال، ایزو از شما می‌خواهد که به دنبال فرصت‌هایی برای کسب‌وکار خود باشید و نحوه استفاده از آنها را به صورت سازمان‌یافته در نظر بگیرید.
2- از بروز مجدد مشکلات جلوگیری کنید
اغلب کسب‌وکارها اشتباهات مشابهی را تکرار می‌کنند، زیرا سیستمی برای ثبت و تصحیح مشکلات در زمان وقوع ندارند. ایزو از شما می‌خواهد که سوابق دقیقی از مشکلات داشته باشید، دلایل اصلی آنها را جستجو کنید و راه‌حل‌های پایدار ارائه دهید. نتیجه ضایعات کمتر، کیفیت بهتر و هزینه کمتر است.
3- تلاش های بازاریابی و فروش خود را تقویت کنید
فقط به این فکر کنید که چند بار دیده اید که شرکت ها گواهینامه ایزو خود را در تبلیغات، در وب سایت خود و حتی بر روی یک بنر در خارج از ساختمان خود تبلیغ می کنند. به عنوان یک سیستم مدیریت کیفیت شناخته شده بین المللی، کسب گواهینامه ایزو از بازاریابی شما حمایت می کند و به افزایش فروش شما کمک می کند. در واقع، بسیاری از شرکت‌های بزرگ از تامین‌کنندگان خود می‌خواهند که گواهی ایزو داشته باشند. و اگر می خواهید وارد بازارهای خارجی شوید، اخذ ایزو می تواند بسیار مهم باشد.
4- بهبود عملکرد کارکنان
روحیه کارمندان زمانی بهبود می یابد که بدانند شما متعهد به حذف ضایعات و تولید محصولات و خدمات با بالاترین کیفیت هستید. ایزو همچنین از شما می‌خواهد وظایفی را تعریف کنید (چه کسی چه کاری را انجام می‌دهد)، شکاف‌های مهارتی را در کسب‌وکار خود حذف کنید و خط‌مشی‌های کیفیت خود را به کارکنان ابلاغ کنید.
5- کنترل خود را بر کسب و کار بهبود بخشید
ایزو از شما می خواهد که کارایی سیستم مدیریت کیفیت خود را نظارت، اندازه گیری، تجزیه و تحلیل و ارزیابی کنید. با انجام این کار، معیارهای عملکردی را ایجاد می کنید که به شما امکان می دهد قضاوت کنید که چقدر خوب انجام می دهید و کجا باید پیشرفت کنید. اینها ابزارهای قدرتمندی برای به دست آوردن بینش در مورد کسب و کار شما و تصمیم گیری بهتر هستند.
کدام یک از استانداردهای ISO برای شما مناسب است؟
استانداردهای بین المللی ISO پرکاربردترین استانداردهای مدیریت کیفیت در سراسر جهان هستند. در اینجا برخی از مهم ترین استانداردهای ایزو و بررسی مناسب بودن یا نبودن آنها برای کسب و کار شما آورده شده است.
ISO 9001 - مدیریت کیفیت
بیش از یک میلیون کسب و کار در سراسر جهان دارای گواهینامه ISO 9001 هستند. داشتن این استاندارد نشان دهنده تعهد شما به ارائه محصولات یا خدمات با بالاترین کیفیت به مشتریان است.
گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ می تواند به شما کمک کند:
- مشکلات کیفیت را کاهش دهید
- افزایش صرفه جویی در هزینه و بهره وری
- افزایش رضایت مشتری
- تقاضای بیشتری برای محصولات و خدمات خود ایجاد کنید
- کسب و کار خود را رقابتی تر کنید
- بهتر تصمیم بگیرید و روحیه کارکنان را بهبود ببخشید
استاندارد ISO 9001 اغلب به روز می شود. آخرین ویرایش نسخه ISO 9001:2015 تعدادی از پیشرفت ها را نسبت به استاندارد قبلی ارائه کرد.
در حال حاضر سازگاری بیشتری بین استاندارد ISO 9001 و سایر هنجارهای خانواده ISO وجود دارد.
استاندارد جدید ISO 9001، کسب‌وکارها را ملزم می‌کند تا از «تفکر مبتنی بر ریسک» برای شناسایی، در نظر گرفتن و کنترل ریسک‌های ذاتی هر سیستم، فرآیند یا عملکرد استفاده کنند.
این استاندارد نسبت به نسخه های قبلی انعطاف پذیرتر است و به اسناد کمتری نیاز دارد.
اصول مدیریت کیفیت بر اساس خانواده ایزو 9000
ISO 9000، یک استاندارد محبوب، اصولی را تعریف می کند که مدیریت کیفیت را برای سازمان هایی که به دنبال بهبود در آن حوزه هستند، هدایت می کند.
در یک بازار جهانی، انطباق با استانداردهای بین المللی می تواند به کسب و کارها کمک کند تا با موفقیت رقابت کنند. با این نکات در مورد آمادگی برای صدور گواهینامه ISO 9001، نحوه دریافت گواهینامه سازمان خود را بیابید.
ISO 14000 - مدیریت زیست محیطی
ISO 14000 یک استاندارد بین المللی برای سیستم های مدیریت زیست محیطی است. گواهینامه ISO 14001 می تواند به شما کمک کند:
- عملکرد زیست محیطی خود را افزایش دهید
- تعهدات رعایت را انجام دهید
- دستیابی به اهداف زیست محیطی
- تقاضای بیشتری برای محصولات و خدمات خود ایجاد کنید و پذیرش آنها را افزایش دهید
- کاهش ریسک و مسئولیت و در عین حال افزایش کارایی و اطمینان مشتری
ISO 22000 - مدیریت ایمنی مواد غذایی
گواهینامه ایزو ۲۲۰۰۰ یک سیستم بین المللی مدیریت ایمنی مواد غذایی است.
گواهینامه ISO 22000 می تواند در موارد زیر به شما کمک کند:
- توسعه یک سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی
- مطابقت خود را با الزامات ایمنی غذایی دولت نشان دهید
- جلب اعتماد مشتری
- ایجاد فرصت های مشارکت و صادرات جدید
ایجاد آگاهی کارکنان از بهداشت و ایمنی
ISO 50001 - مدیریت انرژی
گواهینامه ISO 50001 با استانداردهای ISO 9001 و ISO 14001 برای ادغام مدیریت انرژی در کیفیت کلی و تلاش های بهبود محیط زیست شرکت شما کار می کند.
گواهینامه ایزو ۵۰۰۰۱ می تواند به شما کمک کند:
- تدوین یک سیاست برای بهره وری انرژی
- اهداف مصرف انرژی را تعیین کنید
- جمع آوری و استفاده از داده ها برای تصمیم گیری در مورد مصرف انرژی
ایزو 50001- مدیریت انرژی
استانداردهای مشترک ISO و IEC
برخی از استانداردهای محبوبی که ISO و IEC به طور مشترک تعریف کرده اند عبارتند از:
ISO/IEC 7498 مجموعه استانداردهایی است که مدل مرجع جهانی اتصال سیستم های باز (OSI) را برای پروتکل های ارتباطی تعریف می کند OSI. اولین بار در سال 1983 منتشر شد و ISO آن را به عنوان یک استاندارد در سال 1984 پذیرفت. نسخه فعلی در سال 1994 به روز شد.
ISO/IEC 27000 خانواده ای از استانداردها برای تکنیک های امنیت فناوری اطلاعات است.
ISO/IEC 31000 چارچوب مدیریت ریسک را برای استانداردسازی تعاریف اصطلاحات مرتبط با ریسک تعریف می کند. همچنین دستورالعمل هایی را برای هر شخص، کسب و کار یا آژانس ارائه می دهد. این خانواده از استانداردها رویکردی را برای مدیریت ریسک ها، از جمله شناسایی ریسک، تحلیل ریسک، ارزیابی ریسک و ارزیابی ریسک تعریف می کند.
نقش ایزو در سازمانها
استانداردهای ISO مزایای زیادی به همراه دارد. در مرحله اول، روش های آزمایش شده را برای بهترین عملکرد در هر جنبه ای از عملیات تجاری به شما ارائه می دهد. ماهیت بین المللی آنها به این معنی است که استانداردی که شما در آن فعالیت می کنید به طور جهانی به رسمیت شناخته شده است و کار کردن با شما را برای طرف های خارجی آسان می کند.
نقش ایزو در استراتژی کاهش ریسک
چرا ISO به سازمانها به عنوان بخشی از استراتژی کاهش ریسک در برنامه‌ریزی تداوم کسب‌وکار کمک می‌کند؟ زیرا شرکت‌ها با شرایط عادی جدید سازگار می‌شوند.
پیروی از استانداردهای ISO همچنین الزامات نظارتی گسترده تر شما را ساده می کند. برای مثال، انطباق با استاندارد ایزو 9001 تضمین می‌کند که سیستم مدیریت کیفیت شما از بهترین روش‌ها پیروی می‌کند و همه زمینه‌های لازم، از جمله اثبات فعالیتهای نظارتی را پوشش می‌دهد. علاوه بر این، داشتن گواهینامه ایزو سطحی از کیفیت و ایمنی را به مشتریان نشان می دهد، که شما برندی هستید که می توانند به آنها اعتماد کنند.
نقش ایزو در بهبود کسب و کارها
همانطور که رستوران ها تحت بازرسی های بهداشتی قرار می گیرند تا اطمینان حاصل کنند که استانداردهای ایمنی عمومی را رعایت می کنند، سازمان ها نیز به دنبال گواهینامه های ایزو هستند (اگرچه ملزم به دریافت آنها نیستند) تا اطمینان حاصل کنند که بهترین شیوه های صنعت را برآورده می کنند.
یکی دیگر از مزایای مهر تایید ایزو این است که اعتبار خارجی کیفیت را ارائه می دهد که برای تجارت خوب است. گواهینامه ایزو مانند درجه رستوران "A" است که می تواند تجارت جدید را بر اساس قابلیت اطمینان تشویق کند. مشتریان و شرکای بالقوه اغلب گواهینامه ISO را نشانه ای از ایمنی، کارایی و تعهد به تحول دیجیتال می دانند.
این دو امتیاز ISO بخش های مهمی از عملیات کلی کسب و کار هستند، اما آنها تنها قطعاتی از یک پازل بزرگتر کاهش ریسک هستند. همانطور که یک رستوران صرفاً با رعایت معیارهای بهداشتی جای خود را پر نمی کند، سازمان ها نیز با داشتن امنیت کافی برای داشتن بیمه، بهره وری و مشتریان را افزایش نمی دهند.
نقش دستورالعمل های ایزو
به جزئیات دقت کنید -- دستورالعمل های ایزو می تواند شما را به اجزای فرآیندی که باید بررسی و تنظیم کنید تا از سازگاری اطمینان حاصل کنید راهنمایی کند. به عنوان مثال، برای گذراندن بازرسی آشپزخانه رستوران، شما نیاز به یکپارچگی در تمام عملیات فنی، مانند نگهداری یخچال، فرآیندهای آماده سازی غذا، بهداشت کارکنان، دفع زباله و غیره دارید.
به عنوان مثال، برای اینکه بازرسی ISO 9001 را در هر زمان آماده کنید، باید آماده رسیدگی به صدها مورد در دسته بندی های زیر باشید:
- زمینه سازمانی
- رهبری و تعهد
- طرح ریزی
- پشتیبانی
- عمل
- ارزیابی عملکرد
- بهبود
گواهینامه های ایزو دستورالعمل هایی را برای تداوم از راه دور ارائه می دهند
گواهینامه های ایزو نیز در هدایت عملیات تداوم کسب و کار از راه دور مفید هستند. محیط های کار ثابت یک شبه به دلیل همه گیر شدن سیال شدند و کارمندان شروع به دسترسی به خدمات جدید از مکان های جدید کردند.
خوشبختانه، اختلالات عمده تداوم، حتی آن‌هایی که به دلیل همه‌گیری ایجاد شده‌اند، قلمروی ناشناخته نیستند. گواهینامه های ایزو مجموعه ای از استانداردهای اثبات شده را برای کسب و کارهایی که برای اولین بار به کار از راه دور منتقل می شوند، ارائه می دهد.
مفهوم تداوم کسب‌وکار به عنوان پاسخی به تهدیدات فزاینده بلایای طبیعی و تروریسم که بر کسب‌وکارها در دهه‌های 1980 و 90 تأثیر گذاشت، ظهور کرد. از آنجایی که مشخص شد شرکت‌ها در هر اندازه باید برای خطر یک اختلال عظیم آماده شوند، ایزو گواهینامه ISO 22301 را برای راهنمایی ساختن طرح‌های تداوم کسب‌وکار منتشر کرد که تولید را در طول یک حادثه مخرب از هر نوع، مانند یک بیماری همه‌گیر جهانی حفظ می‌کند.
به طور خاص، انطباق با ISO 22301 نشان می‌دهد که شیوه‌های مدیریت تداوم کسب‌وکار وجود دارند و نشان داده شده‌اند که آزمایش‌شده و مؤثر هستند تا ظرفیت از پیش تعریف‌شده‌ای که از عملیات حیاتی کسب‌وکار پشتیبانی می‌کند.
داشتن گواهینامه ایزو و ممیزی (و انجام منظم خود) باعث افزایش دید انطباق با فرآیند در زمان‌های عادی می‌شود، که در زمان فعال بودن طرح‌های فاجعه و تداوم، چارچوب مرجع مفیدی را برای سازمان شما فراهم می‌کند. به عنوان مثال، چگونه می دانید که بهره وری از راه دور یک تیم با "عادی" قابل مقایسه است؟ ابتدا به دانش عمیقی در مورد نحوه عملکرد این تیم قبل از ایجاد اختلال نیاز دارید.
از گواهینامه های ایزو برای چابک نگه داشتن کاهش ریسک استفاده کنید
کلید موفقیت در تداوم کسب و کار و بازیابی فاجعه، فعال بودن است، نه واکنشی. داشتن گواهینامه ایزو اولین قدم است، اما تمام کارهای کاهش خطر را برای شما انجام نمی دهد.
همانطور که رستوران ها باید به گونه ای عمل کنند که گویی یک بازرس بهداشتی نامرئی هر روز در رستوران حضور دارد، سازمان شما نیز باید به طور مداوم فرآیندها را ارزیابی و بازسازی کند تا یک قدم جلوتر از چشم انداز خطر در حال تغییر باقی بماند. یکی از راه های انجام این کار استفاده از معیارهای گواهینامه ایزو به عنوان یک چارچوب راهنما برای آن هوشیاری است.
گواهینامه ایزو چیست؟
از آنجایی که گواهینامه به استانداردهای ایزو مربوط می شود، گواهی ایزو تضمین یک نهاد گواهی کننده مانند BRSM است که یک سرویس، محصول یا سیستم الزامات استاندارد را برآورده می کند. در حالی که ISO استانداردها را توسعه می دهد، نهادهای صدور گواهینامه شخص ثالث همانند BRSM مطابقت با آن استانداردها را تأیید می کنند.
بر اساس ISO، عبارت "گواهینامه ایزو" هرگز نباید برای نشان دادن اینکه یک محصول یا سیستم توسط یک سازمان صدور گواهینامه مطابق با استاندارد ISO تایید شده است، استفاده شود.در عوض، ISO پیشنهاد می‌کند که به محصولات یا سیستم‌های دارای گواهی با استفاده از شناسایی کامل استاندارد ISO مراجعه کنید.
به عنوان مثال، ISO توصیه می کند به جای "ISO certified" یا " دارای گواهینامه ایزو" از عبارت "ISO 9001:2015 Certified" یا " دارای گواهی ایزو 9001 ویرایش سال 2015" استفاده کنید. این به طور کامل استاندارد مورد تایید را مشخص می کند، از جمله نسخه یا ویرایش استاندارد ایزو مورد نظر -- در این مورد، نسخه ISO 9001 منتشر شده در سال 2015.
در حالی که ایزو، کار ثبت و صدور گواهینامه ها را انجام نمی دهد، کمیته ارزیابی انطباق آن بر روی استانداردهای مربوط به فرآیند صدور گواهینامه ایزو کار می کند.