دوره آموزشی ارزیابی چرخه حیات

دوره آموزشی ارزیابی چرخه حیات

Life Cycle Assessment (LCA) Training Course

مقدمه دوره

در دنیای امروز، سازمان‌ها به دنبال کاهش اثرات زیست‌محیطی محصولات و فرآیندهای خود در طول کل چرخه عمر هستند؛ از استخراج مواد اولیه تا پایان عمر محصول.
ارزیابی چرخه حیات (LCA) ابزاری علمی و سیستماتیک برای اندازه‌گیری و تحلیل اثرات زیست‌محیطی در تمامی مراحل چرخه عمر است و نقش کلیدی در تصمیم‌گیری‌های پایدار، طراحی اکولوژیک (Eco-Design)، برچسب‌گذاری زیست‌محیطی و گزارش‌های پایداری (Sustainability Reporting) دارد.

دوره آموزشی حاضر با هدف توانمندسازی متخصصان برای درک مفاهیم، اجرای ارزیابی LCA و تفسیر نتایج آن بر اساس الزامات استاندارد ISO 14040 و ISO 14044 طراحی شده است.

هدف دوره

در پایان این دوره، شرکت‌کنندگان قادر خواهند بود:

• مفاهیم و اصول پایه LCA را مطابق با استانداردهای بین‌المللی درک کنند.

• چرخه حیات یک محصول یا فرآیند را مدل‌سازی و ارزیابی نمایند.

• داده‌های ورودی و خروجی زیست‌محیطی را جمع‌آوری و تحلیل کنند.

• اثرات زیست‌محیطی را در شاخص‌هایی مانند گازهای گلخانه‌ای، مصرف آب، انرژی و آلودگی‌ها بسنجند.

• از نرم‌افزارهای LCA مانند SimaPro، OpenLCA یا GaBi در پروژه‌های واقعی استفاده کنند.

• نتایج ارزیابی را برای تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و طراحی پایدار تفسیر کنند.

سرفصل‌های دوره

ماژول ۱: مبانی و مفاهیم LCA

• تعریف، اهمیت و کاربردهای LCA در صنایع مختلف

• چارچوب استانداردهای ISO 14040 و ISO 14044

• انواع LCA (محصول، فرآیند، سازمانی، اجتماعی)

• ارتباط LCA با پایداری و توسعه سبز

ماژول ۲: مراحل ارزیابی چرخه حیات

1. تعیین هدف و دامنه (Goal & Scope Definition)

   • تعیین اهداف، مرزهای سیستم و واحد عملکردی

   • انتخاب روش‌ها و شاخص‌های ارزیابی

2. تحلیل موجودی چرخه حیات (Life Cycle Inventory - LCI)

   • شناسایی و کمی‌سازی ورودی‌ها (مواد، انرژی) و خروجی‌ها (انتشارها، پسماندها)

   • جمع‌آوری داده‌ها و چالش‌های کیفیت داده

3. ارزیابی اثرات چرخه حیات (Life Cycle Impact Assessment - LCIA)

   • طبقه‌بندی اثرات (تغییر اقلیم، سمیت، اسیدی شدن، مصرف منابع و...)

   • روش‌های ارزیابی اثرات (CML، ReCiPe، TRACI و ILCD)

4. تفسیر نتایج (Interpretation)

   • تحلیل حساسیت و عدم قطعیت

   • ارائه نتایج برای تصمیم‌گیری مدیریتی و طراحی سبز

ماژول ۳: نرم‌افزارها و ابزارهای LCA

• معرفی نرم‌افزارهای پرکاربرد (SimaPro، GaBi، OpenLCA)

• آشنایی با پایگاه‌های داده جهانی (Ecoinvent، Agribalyse، ELCD)

• تمرین عملی مدل‌سازی LCA برای یک محصول نمونه

ماژول ۴: کاربردهای پیشرفته و مطالعات موردی

• کاربرد LCA در طراحی پایدار و تحلیل چرخه عمر انرژی (LCEA)

• LCA در صنایع نفت، پتروشیمی، ساختمان و مواد غذایی

• ارتباط LCA با ارزیابی کربن‌فوت‌پرینت (Carbon Footprint)

• مرور پروژه‌های موفق بین‌المللی و داخلی

مزایای دوره

• آشنایی کامل با روش‌های علمی ارزیابی اثرات زیست‌محیطی

• توانایی اجرای پروژه‌های LCA در سطح سازمانی و محصولی

• تقویت مهارت تحلیل داده و استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی

• آمادگی برای همکاری در پروژه‌های بین‌المللی محیط زیست و توسعه پایدار

• دریافت گواهی معتبر از آکادمی BRS با قابلیت استناد در مناقصات و ممیزی‌ها

مخاطبان هدف

• مدیران و کارشناسان HSE، محیط زیست، پایداری و انرژی

• مهندسان طراحی، تولید و توسعه محصول

• مشاوران و ممیزان سیستم‌های مدیریتی ISO 14001 و ISO 14044

• پژوهشگران حوزه محیط زیست و صنایع سبز

• کارشناسان CSR و مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها

چرا آکادمی BRS؟

• آموزش بر پایه آخرین الزامات ISO 14040 و ISO 14044

• استفاده از مدرسین دارای تجربه عملی در پروژه‌های LCA بین‌المللی

• ارائه نمونه فرم‌ها، جداول و بانک داده برای تمرین عملی

• برگزاری کارگاه نرم‌افزار LCA (OpenLCA یا SimaPro)

• گواهی معتبر آموزشی با قابلیت استناد در ارزیابی‌های زیست‌محیطی

منابع

• ISO 14040:2006 – Environmental Management: Life Cycle Assessment – Principles and Framework

• ISO 14044:2006 – Life Cycle Assessment – Requirements and Guidelines

• UNEP/SETAC Life Cycle Initiative – Guidelines for LCA Practice

• European Commission JRC – ILCD Handbook: General Guide for LCA

• EPA (U.S.) – Life Cycle Assessment: Principles and Practice (EPA/600/R-06/060)