بسیار عالی. برای ایجاد تنوع و جذابیت بیشتر، ساختار محتوای ISO/TS 22330:2018 را با رویکردی متفاوت و متمرکز بر جنبههای روانشناختی و انسانی تداوم کسبوکار ارائه می‌دهم. در این ساختار، به جای تمرکز صرف بر فرآیندها، به "چرا" و "چگونه" مدیریت افراد در بحران می‌پردازیم. البته همچنان اصول کلیدی و جایگاه BRS به عنوان CB رعایت خواهد شد.
عنوان پیشنهادی برای صفحه:
راهنمای ISO/TS 22330: جنبههای انسانی تداوم کسبوکار – راهنمای مدیریت افراد در بحران
فراتر از طرح‌ها و فرآیندها: راهنمای ایزو/تی‌اس 22330 برای مدیریت جنبههای انسانی تداوم کسبوکار
نام انگلیسی سند: ISO/TS 22330:2018 Security and resilience — Business continuity management systems — Guidelines for people aspects of business continuity
نام فارسی سند: ایزو/تی‌اس ۲۲۳۳۰:۲۰۱۸ امنیت و تاب‌آوری – سیستم‌های مدیریت تداوم کسبوکار – راهنمایی برای جنبههای انسانی تداوم کسبوکار
در دنیای مدیریت تداوم کسبوکار، تمرکز ما اغلب بر فرآیندها، فناوری‌ها و زیرساخت‌ها است. ما برنامه‌های بازیابی فاجعه (DRP) می‌نویسیم، تحلیل‌های تأثیر بر کسبوکار (BIA) انجام می‌دهیم و استراتژی‌های پیچیده‌ای برای تداوم عملیات تدوین می‌کنیم. اما یک حقیقت انکارناپذیر وجود دارد: در قلب هر بحران و هر برنامه تداومی، انسان‌ها قرار دارند. موفقیت یا شکست هر طرحی در نهایت به افراد بستگی دارد؛ افرادی که تحت فشار شدید، استرس و عدم قطعیت باید تصمیم بگیرند، عمل کنند و با یکدیگر همکاری نمایند.
مشخصات فنی ایزو/تی‌اس 22330 (ISO/TS 22330) یک سند راهنمای منحصر به فرد و حیاتی است که این خلاء را پر می‌کند. این سند به جای تمرکز بر "چه چیزی"، بر "چه کسی" و "چگونه" تمرکز دارد و راهنماییهای تخصصی برای درک و مدیریت جنبههای انسانی و روانشناختی تداوم کسبوکار ارائه می‌دهد.
شرکت BRS، به عنوان یک نهاد پیشرو در صدور گواهینامه برای استانداردهای مدیریتی مانند ISO 22301، بر این باور است که درک عمیق از جنبههای انسانی، بلوغ یک سیستم مدیریت تداوم کسبوکار (BCMS) را نشان می‌دهد و به طور مستقیم بر اثربخشی آن در دنیای واقعی تأثیر می‌گذارد.
چرا جنبههای انسانی (People Aspects) مهم‌ترین متغیر در بحران هستند؟
یک طرح تداوم کسبوکار روی کاغذ ممکن است بی‌نقص به نظر برسد، اما در واقعیت:
استرس بر تصمیمگیری تأثیر می‌گذارد: در شرایط بحرانی، توانایی افراد برای تفکر منطقی و تصمیمگیری به شدت کاهش می‌یابد.
ارتباطات دچار اختلال می‌شود: اطلاعات نادرست، شایعات و ترس میتواند به سرعت گسترش یابد.
سلامت روان و رفاه کارکنان در خطر است: بحران‌ها میتوانند منجر به فرسودگی شغلی، اضطراب و آسیب‌های روحی طولانی‌مدت شوند.
نیازهای فردی و خانوادگی اولویت پیدا می‌کنند: کارکنان شما قبل از اینکه کارمند باشند، انسان هستند. نگرانی در مورد سلامت خانواده و امنیت شخصی میتواند تمرکز آن‌ها را از وظایف کاری منحرف کند.
رهبری در بوته آزمایش قرار می‌گیرد: نحوه رهبری و حمایت مدیران در طول بحران، تأثیری ماندگار بر وفاداری و تعهد کارکنان خواهد داشت.
ISO/TS 22330 تصدیق می‌کند که نادیده گرفتن این جنبه‌ها، حتی با داشتن بهترین برنامه‌های فنی، میتواند منجر به شکست شود.
رویکرد منحصر به فرد ISO/TS 22330: سه حوزه کلیدی
این سند راهنما، جنبههای انسانی را در سه حوزه اصلی و در تمام مراحل چرخه عمر تداوم کسبوکار (قبل، حین و بعد از بحران) بررسی می‌کند:
حوزه 1: برنامه‌ریزی و آمادگی (Planning and Preparedness)
چگونه افراد را "قبل" از بحران آماده کنیم؟
این بخش بر ایجاد یک زیرساخت انسانی تاب‌آور تمرکز دارد. راهنماییهای کلیدی آن عبارتند از:
ایجاد آگاهی و فرهنگ‌سازی: فراتر از یک ایمیل یا پوستر. این بخش بر چگونگی ایجاد یک "فرهنگ تاب‌آوری" تأکید دارد که در آن همه کارکنان اهمیت نقش خود را درک کرده و به طور فعال در آن مشارکت کنند.
آموزش‌های واقع‌گرایانه: راهنمایی برای طراحی برنامه‌های آموزشی که نه تنها دانش فنی را منتقل کنند، بلکه مهارت‌های نرم مانند تصمیمگیری تحت فشار، مدیریت استرس و ارتباطات بحران را نیز تقویت نمایند.
شناسایی نیازهای کارکنان: درک نیازهای متنوع کارکنان (مثلاً کارکنان دارای مسئولیت‌های مراقبتی، کارکنان با نیازهای ویژه) و لحاظ کردن این نیازها در برنامه‌ریزی.
نقش رهبران در ایجاد اعتماد: چگونه رهبران میتوانند با ارتباطات شفاف و حمایت مستمر، پایه‌های اعتماد را قبل از وقوع بحران بنا نهند.
حوزه 2: واکنش به حادثه (Incident Response)
چگونه افراد را "در حین" بحران مدیریت و حمایت کنیم؟
این بخش به مدیریت پویای افراد در میانه یک رویداد disrupti-ve می‌پردازد. راهنماییهای آن شامل:
ارتباطات مؤثر در بحران: چگونه اطلاعات دقیق، به موقع و همدلانه را به کارکنان، خانواده‌هایشان و سایر ذینفعان منتقل کنیم. این شامل مبارزه با اطلاعات نادرست و مدیریت شایعات است.
حمایت از سلامت روان و رفاه: ارائه راهنمایی برای ایجاد "کمک‌های اولیه روانشناختی" (Psychological First Aid)، دسترسی به خدمات مشاوره، و ایجاد فضایی که در آن کارکنان بتوانند بدون ترس در مورد استرس و مشکلات خود صحبت کنند.
مدیریت عملکرد تحت فشار: درک اینکه عملکرد افراد در بحران متفاوت است و چگونه می‌توان انتظارات واقع‌بینانه‌ای داشت و از تیمها به طور مؤثر حمایت کرد.
رهبری همدلانه و قاطع: چگونه رهبران میتوانند در عین حال که تصمیمات سختی می‌گیرند، همدلی و حمایت خود را از کارکنان نشان دهند.
حوزه 3: بازیابی و بازگشت به حالت عادی (Recovery and Post-Incident)
چگونه به افراد کمک کنیم تا "بعد" از بحران بهبود یابند و به کار بازگردند؟
این بخش اغلب نادیده گرفته می‌شود، اما برای پایداری بلندمدت حیاتی است. راهنماییهای آن عبارتند از:
مدیریت بازگشت به کار: فرآیند بازگرداندن کارکنان به محیط کار (فیزیکی یا مجازی) باید با انعطاف‌پذیری و درک شرایط فردی آن‌ها همراه باشد.
شناسایی و قدردانی: قدردانی از تلاش‌های فوق‌العاده کارکنان در طول بحران، تأثیر زیادی بر روحیه و وفاداری آن‌ها دارد.
بررسی‌های پس از حادثه (Post-Incident Reviews) با تمرکز بر افراد: فراتر از بررسی‌های فنی، این بخش بر جمع‌آوری بازخورد از کارکنان در مورد تجربیات، چالش‌ها و نیازهایشان در طول بحران تأکید دارد.
درس‌های آموخته شده برای بهبود: استفاده از این بازخوردها برای بهبود برنامه‌ها، آموزش‌ها و سیاست‌های حمایتی برای بحران‌های آینده.
ISO/TS 22330 در عمل: یک سناریو
تصور کنید یک شرکت با یک حمله سایبری بزرگ مواجه شده و تمام سیستم‌های آن از کار افتاده است.
بدون در نظر گرفتن جنبههای انسانی: مدیریت فقط بر بازیابی فنی سیستم‌ها تمرکز می‌کند. کارکنان سردرگم و مضطرب هستند، اطلاعاتی دریافت نمی‌کنند، شایعات در مورد از دست دادن شغل پخش می‌شود و تیم IT به دلیل فشار شدید و کار بی‌وقفه، دچار فرسودگی می‌شود. حتی اگر سیستم‌ها بازیابی شوند، اعتماد کارکنان از بین رفته و بهره‌وری به شدت کاهش می‌یابد.
با استفاده از راهنماییهای ISO/TS 22330:
قبل: کارکنان قبلاً آموزش دیده‌اند و می‌دانند در چنین شرایطی چه انتظاری داشته باشند و کانال‌های ارتباطی مشخص است.
حین: رهبران به طور منظم و شفاف با کارکنان ارتباط برقرار می‌کنند. یک خط تلفن حمایتی برای خانواده‌ها ایجاد می‌شود. مدیران به طور فعال وضعیت تیمهای خود را بررسی کرده و شیفت‌های کاری منطقی برای تیم IT تنظیم می‌کنند.
بعد: پس از بازیابی، از تلاش‌های تیم IT قدردانی می‌شود. یک جلسه باز برای شنیدن تجربیات کارکنان برگزار می‌شود و بر اساس بازخوردها، برنامه‌های حمایتی و ارتباطی برای آینده بهبود می‌یابد.
نتیجه در سناریوی دوم، نه تنها یک بازیابی فنی موفق، بلکه یک تیم وفادارتر و یک سازمان تاب‌آورتر است.
نقش BRS به عنوان نهاد صدور گواهینامه (CB)
شرکت BRS به عنوان یک نهاد صدور گواهینامه، نقش مشخص و بی‌طرفانه‌ای در ارتباط با این سند دارد:
عدم صدور گواهینامه برای ISO/TS 22330: BRS (و هیچ CB دیگری) گواهینامه‌ای برای ISO/TS 22330 صادر نمی‌کند، زیرا این یک سند راهنمای تخصصی است.
ممیزی ISO 22301 با دیدی جامع‌تر: در طول ممیزی برای صدور گواهینامه ایزو 22301، ممیزان BRS انطباق سیستم شما را با الزامات آن استاندارد ارزیابی می‌کنند. با این حال، یک ممیز باتجربه به خوبی می‌داند که اثربخشی یک BCMS به شدت به جنبههای انسانی آن وابسته است. ممیزان ممکن است سوالاتی در مورد موارد زیر بپرسند:
چگونه صلاحیت و آگاهی کارکنان را تضمین می‌کنید؟ (بند 7.2 و 7.3 ایزو 22301)
برنامه‌های ارتباطی شما در زمان بحران چگونه است؟ (بند 7.4 و 8.4.3 ایزو 22301)
چگونه تیمهای واکنش خود را آموزش می‌دهید و تمرین می‌کنید؟ (بند 8.5 ایزو 22301)
تأثیر درک جنبههای انسانی بر ممیزی: سازمانی که به طور واضح به جنبههای انسانی تداوم کسبوکار خود فکر کرده و برای آن برنامه‌ریزی کرده است (با الهام از ISO/TS 22330)، به احتمال زیاد پاسخ‌های بسیار قوی‌تر و شواهد بهتری برای این الزامات خواهد داشت. این امر بلوغ سیستم شما را به ممیزان BRS نشان می‌دهد و اطمینان آن‌ها را از اینکه BCMS شما فقط روی کاغذ نیست، بلکه در عمل نیز کارآمد است، افزایش می‌دهد.
ارائه آموزش‌های عمومی: BRS میتواند کارگاه‌های آموزشی عمومی (غیر مشاوره‌ای) در مورد اهمیت جنبههای انسانی در تداوم کسبوکار برگزار کند و از مفاهیم مطرح شده در ISO/TS 22330 برای غنی‌سازی محتوای آموزشی خود بهره ببرد.
نتیجه‌گیری: سرمایه‌گذاری بر روی انسان‌ها، سرمایه‌گذاری بر روی تاب‌آوری
مشخصات فنی ایزو/تی‌اس 22330 (ISO/TS 22330:2018) یادآوری می‌کند که بزرگترین دارایی هر سازمان در زمان بحران، افراد آن هستند. این سند راهنما ابزارهای مفهومی و عملی را برای ادغام جنبههای روانشناختی و انسانی در تار و پود سیستم مدیریت تداوم کسبوکار فراهم می‌کند. با پیروی از راهنماییهای آن، سازمان‌ها میتوانند نه تنها فرآیندهای خود را تاب‌آور کنند، بلکه نیروی کار خود را نیز توانمند، حامی و آماده برای مقابله با هر چالشی سازند. این رویکرد انسان‌محور، گامی حیاتی در جهت دستیابی به یک BCMS واقعاً مؤثر و کسب گواهینامه معتبر ایزو 22301 از نهاد صدور گواهینامه BRS است.
سوالات متداول ایزو/تی‌اس ۲۲۳۳۰:۲۰۱۸ امنیت و تاب‌آوری – سیستم‌های مدیریت تداوم کسبوکار – راهنمایی برای جنبههای انسانی تداوم کسبوکار
بازخورد کارکنان: از طریق نظرسنجیهای پس از تمرین یا بحران.
شاخصهای سلامت و رفاه: مانند نرخ غیبت، نرخ ترک کار و استفاده از خدمات پشتیبانی کارکنان.
ارزیابی عملکرد در تمرینها: مشاهده نحوه ارتباط، همکاری و تصمیمگیری تیمها تحت فشار.
بازنگریهای پس از حادثه: تحلیل اینکه چه چیزی خوب کار کرد و چه چیزی در زمینه حمایت از افراد نیاز به بهبود دارد.