خلاصه اجرایی
گزارش Tech Trends، گزارش شاخص فناوری Deloitte، به بررسی ظهور روندها در سه نیروی ارتقادهنده (تعامل، اطلاعات و محاسبات) و سه نیروی پایه‌ای (کسبوکار فناوری، سایبر و اعتماد، و مدرن‌سازی هسته) می‌پردازد که همگی بخشی از چارچوب کلان نیروهای فناوری اطلاعات ما هستند (شکل ۱). گزارش Tech Trends 2025، شانزدهمین سفر ما به دور خورشید، آینده‌ای را پیشبینی میکند که در آن هوش مصنوعی (AI) به اندازه برق برای کسبوکار و زندگی شخصی روزمره، بنیادی خواهد بود. هنگامی که تیم ما در دفتر CTO در Deloitte آخرین تغییرات را روی Tech Trends 2025 اعمال می‌کرد، متوجه شدیم که AI نخ تسبیح تقریباً تمام روندهاست. ما انتظار داریم که در آینده، AI آنقدر همهجا حاضر باشد که به بخشی از زیرساخت نامرئی هر کاری که انجام می‌دهیم تبدیل شود و در نهایت حتی متوجه حضور آن نشویم.
(شکل ۱: شش نیروی کلان فناوری اطلاعات)
• تعامل (INTERACTION):
o رایانش فضایی در مرکز توجه قرار می‌گیرد (Spatial computing takes center stage)
• اطلاعات (INFORMATION):
o گام بعدی برای AI چیست؟ (What's next for AI?)
• محاسبات (COMPUTATION):
o سخت‌افزار در حال بلعیدن جهان است (Hardware is eating the world)
• کسبوکار فناوری (BUSINESS OF TECHNOLOGY):
o فناوری اطلاعات، تقویت‌شده: AI دامنه (و وظایف) عملکرد فناوری را ارتقا می‌دهد (IT, amplified: AI elevates the reach (and remit) of the tech function)
• سایبر و اعتماد (CYBER AND TRUST):
o ریاضیات نوین: حل رمزنگاری در عصر کوانتوم (The new math: Solving cryptography in an age of quantum)
• مدرن‌سازی هسته (CORE MODERNIZATION):
o هسته هوشمند: AI همه‌چیز را برای مدرن‌سازی هسته تغییر می‌دهد (The intelligent core: AI changes everything for core modernization)
• مقدمه: AI همهجا حاضر: مثل جادو، اما با الگوریتم‌ها
هوش مصنوعی مولد (Generative AI) همچنان کلمه کلیدی سال است، اما Tech Trends 2025 – و در واقع، آینده فناوری – بسیار فراتر از AI است. گزارش امسال نشان می‌دهد که AI تا چه حد در تاروپود زندگی ما تنیده می‌شود. ما در نهایت آن را بدیهی خواهیم دانست و مانند HTTP یا برق به آن فکر خواهیم کرد: فقط انتظار داریم که کار کند. AI بی‌سروصدا در پس‌زمینه عمل خواهد کرد، ترافیک شهرهای ما را بهینه میکند، مراقبت‌های بهداشتی ما را شخصی‌سازی میکند، یا مسیرهای یادگیری تطبیقی و قابل دسترس در آموزش ایجاد میکند. ما فعالانه از آن استفاده نخواهیم کرد؛ صرفاً جهانی را تجربه خواهیم کرد که در آن همه چیز هوشمندتر، سریع‌تر و شهودی‌تر کار میکند – مثل جادو، اما مبتنی بر الگوریتم‌ها. شش فصل Tech Trends 2025 این واقعیت نوظهور را منعکس میکند.
• تعامل: رایانش فضایی در مرکز توجه قرار می‌گیرد
رایانش فضایی به دلیل توانایی‌اش در شکستن سیلوهای اطلاعاتی و ایجاد راه‌های طبیعی‌تر برای تعامل کارگران و مشتریان با اطلاعات، همچنان علاقه شرکت‌ها را برمی‌انگیزد. ما در حال حاضر شاهد موفقیت شرکت‌ها در موارد استفاده‌ای مانند شبیه‌سازی‌های پیشرفته هستیم که به سازمان‌ها اجازه می‌دهد سناریوهای مختلف را آزمایش کنند تا ببینند شرایط مختلف چگونه بر عملیات آنها تأثیر می‌گذارد. با تمرکز قوی‌تر بر مدیریت مؤثر دادههای فضایی، سازمان‌ها میتوانند برنامه‌های کاربردی پیشرفته‌تری را پیش ببرند. در سال‌های آینده، پیشرفت‌ها در AI می‌تواند منجر به تجربیات رایانش فضایی یکپارچه و بهبود قابلیت همکاری شود و در نهایت به عوامل AI امکان دهد تا نیازهای کاربران را پیشبینی کرده و به طور فعال برآورده کنند.
• اطلاعات: گام بعدی برای AI چیست؟
برای بهره‌مندی از هیجان فزاینده پیرامون هوش مصنوعی مولد، بسیاری از سازمان‌ها قبلاً مدلهای زبان بزرگ (LLM) را اتخاذ کرده‌اند که بهترین گزینه برای بسیاری از موارد استفاده است. اما برخی در حال حاضر به آینده نگاه می‌کنند. علیرغم کاربرد عمومی آنها، LLM ممکن است کارآمدترین انتخاب برای همه نیازهای سازمانی نباشد. شرکت‌ها اکنون در حال بررسی مدلهای زبان کوچک و گزینه‌های منبع باز برای توانایی آموزش LLMها بر روی مجموعه دادههای کوچک‌تر و دقیق‌تر هستند. همراه با مدلهای چندوجهی (multimodal) و شبیه‌سازی‌های مبتنی بر AI، این انواع جدید AI آینده‌ای را می‌سازند که در آن شرکت‌ها میتوانند نوع مناسب AI را برای هر کار پیدا کنند. این شامل AI می‌شود که نه تنها به سؤالات پاسخ می‌دهد بلکه وظایف را نیز تکمیل میکند. در سال‌های آینده، تمرکز بر اجرا ممکن است عصر جدیدی از AI عامل (agentic AI) را آغاز کند و مصرف‌کنندگان و سازمان‌ها را با کمک‌خلبان‌هایی (co-pilots) مسلح کند که قادر به تغییر نحوه کار و زندگی ما هستند.
• محاسبات: سخت‌افزار در حال بلعیدن جهان است
پس از سال‌ها سلطه نرم‌افزار، سخت‌افزار در حال بازپس‌گیری کانون توجه است. از آنجایی که AI به منابع محاسباتی تخصصی نیاز دارد، شرکت‌ها برای تأمین انرژی بارهای کاری AI به تراشه‌های پیشرفته روی آورده‌اند. علاوه بر این، رایانه‌های شخصی مجهز به تراشه‌های AI آماده‌اند تا با فراهم کردن دسترسی به مدلهای AI آفلاین، ضمن "آینده‌نگر کردن" زیرساخت فناوری، کاهش هزینه‌های رایانش ابری و افزایش حریم خصوصی داده‌ها، کارگران دانش را تقویت کنند. اگرچه افزایش تقاضای انرژی AI چالش‌های پایداری را ایجاد میکند، پیشرفت‌ها در منابع انرژی و کارایی، سخت‌افزار AI را قابل دسترس‌تر میکند. با نگاه به آینده، ادغام مداوم AI در دستگاه‌ها می‌تواند اینترنت اشیا و رباتیک را متحول کند و صنایعی مانند مراقبت‌های بهداشتی را از طریق دستگاه‌های هوشمندتر و مستقل‌تر دگرگون کند.
• کسبوکار فناوری: فناوری اطلاعات، تقویت‌شده: AI دامنه (و وظایف) استعدادهای فناوری را ارتقا می‌دهد
پس از سال‌ها پیشرفت به سمت IT ناب و ارائه همه‌چیز به‌عنوان‌سرویس، AI در حال ایجاد تغییری از مجازی‌سازی و بودجه‌های ریاضتی است. عملکرد IT که مدت‌هاست به عنوان چراغ راهنمای تحول دیجیتال در سراسر شرکت در نظر گرفته می‌شود، اکنون در حال پذیرش تحول AI است. به دلیل کاربرد هوش مصنوعی مولد در نوشتن کد، تست نرم‌افزار و تقویت استعدادهای فنی به طور کلی، رهبران فناوری آینده‌نگر از لحظه کنونی به عنوان یک فرصت نادر استفاده می‌کنند.
تا IT را در پنج ستون متحول کنند: زیرساخت، مهندسی، عملیات مالی، استعداد و نوآوری. با رشد قابلیت‌های AI سنتی و مولد، هر مرحله از تحویل فناوری می‌تواند شاهد تغییری از انسان مسئول به انسان در چرخه (human in the loop) باشد. چنین حرکتی می‌تواند در نهایت IT را به شکل جدیدی از IT ناب بازگرداند و از توسعه‌دهندگان شهروند (citizen developers) و اتوماسیون مبتنی بر AI استفاده کند.
_سایبر و اعتماد: ریاضیات نوین: حل رمزنگاری در عصر کوانتوم
در پاسخ به Y2K، سازمان‌ها ریسک قریب‌الوقوعی را دیدند و به سرعت به آن پرداختند. امروزه، IT با چالش جدیدی روبرو است و باید به شیوه‌ای مشابه و پیشگیرانه پاسخ دهد. کارشناسان پیشبینی می‌کنند که رایانه‌های کوانتومی، که میتوانند طی پنج تا ۲۰ سال آینده به بلوغ برسند، به دلیل توانایی‌شان در شکستن روشهای رمزگذاری موجود و امضاهای دیجیتال، پیامدهای قابل توجهی برای امنیت سایبری خواهند داشت. این امر ریسکی برای یکپارچگی و اصالت داده‌ها و ارتباطات ایجاد میکند. علیرغم عدم قطعیت جدول زمانی رایانه کوانتومی، عدم اقدام در مورد رمزگذاری پساکوانتومی (post-quantum encryption) گزینهای نیست. استانداردهای رمزگذاری نوظهور مسیری برای کاهش خطر ارائه می‌دهند. به‌روزرسانی شیوه‌های رمزگذاری نسبتاً ساده است – اما فرآیندی طولانی است، بنابراین سازمان‌ها باید اکنون اقدام کنند تا از تهدیدات بالقوه جلوتر بمانند. و در حین انجام این کار، میتوانند به مسائل گسترده‌تری پیرامون بهداشت سایبری و چابکی رمزنگاری (cryptographic agility) نیز بپردازند.
• مدرن‌سازی هسته: هسته هوشمند: AI همه‌چیز را برای مدرن‌سازی هسته تغییر می‌دهد
ارائه‌دهندگان سیستم‌های هسته‌ای به شدت در AI سرمایه‌گذاری کرده‌اند و پیشنهادات و قابلیت‌های خود را حول یک مدل مبتنی بر AI یا AI-اول بازسازی می‌کنند. ادغام AI در سیستم‌های هسته‌ای شرکت نشان‌دهنده یک تغییر قابل توجه در نحوه عملکرد سازمان‌ها و استفاده از فناوری برای مزیت رقابتی است. این تحول در مورد خودکارسازی وظایف روتین و اساساً بازاندیشی و بازطراحی فرآیندها برای هوشمندتر، کارآمدتر و پیش‌بینی‌کننده‌تر شدن است. این امر به دلیل پیچیدگی یکپارچه‌سازی، سرمایه‌گذاری استراتژیک در فناوری و مهارت‌ها، و یک چارچوب حاکمیتی قوی برای اطمینان از عملیات روان، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق است. اما مراقب پارادوکس اتوماسیون باشید: هر چه پیچیدگی بیشتری به یک سیستم اضافه شود، کارگران انسانی حیاتی‌تر می‌شوند. افزودن AI به سیستم‌های هسته‌ای ممکن است تجربه کاربر را ساده کند، اما آنها را در سطح معماری پیچیده‌تر خواهد کرد. مهارت‌های فنی عمیق هنوز برای مدیریت AI در سیستم‌های هسته‌ای حیاتی هستند.
• نتیجه‌گیری: وسعت، عمق جدید است: قدرت تقاطع‌های هدفمند
سازمان‌ها مدت‌هاست که به جریان‌های درآمدی جدید ناشی از نوآوری، هم‌افزایی‌های ایجاد شده از طریق ادغام‌ها و اکتساب‌ها، و مشارکت‌های استراتژیک متکی بوده‌اند. اما به طور فزاینده‌ای، تقسیم‌بندی و تخصص‌گرایی جای خود را به تقاطع‌های هدفمند فناوریها و صنایع داده است. به عنوان مثال، هنگامی که دو فناوری با هم تلاقی می‌کنند، اغلب مکمل یکدیگر هستند، اما همچنین میتوانند یکدیگر را تقویت کنند به طوری که هر دو فناوری در نهایت پتانسیل رشد خود را تسریع می‌کنند. به طور مشابه، فرصت‌های جدیدی می‌تواند پدیدار شود زمانی که شرکت‌ها قصد دارند سهم بازار خود را با مشارکت هدفمند در صنایع به ظاهر متفاوت گسترش دهند.