ایزو 10667 - ارزیابی افراد در محیط‌های کاری و سازمانی - ISO 10667

ISO 10667-1:2020 ارائه خدمات ارزیابی - رویه‌ها و روش‌های ارزیابی افراد در محیط‌های کاری و سازمانی

بخش 1: الزامات برای مشتری

استاندارد ایزو 10667 بخش اول، الزامات و راهنمایی‌هایی را، برای مشتریانی که با یک یا چند ارائه‌دهنده خدمات (تامین کننده) کار می‌کنند تعیین می کند، همچنین الزاماتی را برای ارزیابی یک فرد، یک گروه یا یک سازمان را برای اهداف مرتبط با کاری که انجام می دهند را مشخص می‌کند. استاندارد ایزو 10667، مشتری را قادر می سازد تا تصمیمات خود را در موضوع مدنظر، بر اساس نتایج ارزیابی صحیح قرار دهد.

این استاندارد بین المللی آموزشی، الزامات مشتری را با توجه به موارد زیر مشخص می کند:

1. نیازها و منطق استفاده از ارزیابی ها؛
2. شرایطی که در آن ارزیابی استفاده خواهد شد.
3. تصمیم گیری در مورد رویکرد ارزیابی همراه با اجرا و ارزیابی روش ها و روش های ارزیابی.
4. صلاحیت و حرفه ای بودن هر فردی که تحت کنترل آن کار می کند و نقشی در فرآیند ارزیابی دارد.
5. تصمیم گیری در مورد دسترسی، استفاده و ذخیره سازی نتایج ارزیابی و گزارش های بعدی.
6. تصمیمات سازمانی مربوط به ارائه خدمات ارزیابی.

این استاندارد همچنین رویکردها و رویه‌های ارزیابی را مشخص می‌کند که می‌توانند برای یک یا چند هدف مرتبط با کار انجام شوند که توسط افراد، گروه‌ها یا سازمان‌ها یا تحت تأثیر قرار می‌گیرند، از جمله موارد زیر، اما نه مطلقا محدود به:

• تصمیمات مربوط به استخدام (به عنوان مثال استخدام، انتخاب، توسعه، ارزیابی، ارتقاء، جانشینی، برنامه ریزی جانشین پروری و جانشینی)؛
• تصمیمات مرتبط با شغل (مانند استخدام، مربیگری، راهنمایی، توانبخشی حرفه ای و مشاوره جابجایی)؛
• تصمیمات گروهی (مانند ابتکارات آموزشی، تیم سازی)؛
• تصمیمات سازمانی (مثلاً بازسازی، ابتکارات روحی و فرهنگی، ادغام و تملک).

هیچ مشخصات فنی یا حرفه ای دقیقی در استاندارد ایزو 10667 بخش اول گنجانده نشده است. با این حال، توضیحی درباره برخی از رایج‌ترین اصول کیفیت حرفه‌ای مورد استفاده در ارزیابی (مانند اعتبار، قابلیت اطمینان، انصاف، استانداردسازی) در پیوست B گنجانده شده است.

علیرغم ماهیت اطلاعاتی ذکر شده در پیوست ISO 10667-1، کیفیت روش‌ها و روش‌های ارزیابی در رابطه با اهداف ارزیابی، مرتبط بودن اقدامات درگیر، اعتبار، قابلیت اطمینان، انصاف، استانداردسازی و هر موضوع مربوط به موارد خاص برای مشتری مهم است. نیازهای شرکت کننده ارزیابی و سایر عواملی که بر عملی بودن، مقبولیت و سودمندی ارزیابی تأثیر می گذارد.

ISO 10667-2:2020

ارائه خدمات ارزیابی - رویه‌ها و روش‌های ارزیابی افراد در محیط‌های کاری و سازمانی - بخش 2: الزامات برای ارائه‌دهندگان خدمات
استاندارد ایزو 10667 بخش دوم، الزامات و راهنمایی‌هایی را برای یک یا چند ارائه‌دهنده خدمات در کار با مشتری برای انجام ارزیابی یک فرد، گروه یا سازمان برای اهداف مرتبط با کار و ارائه خدمات ارزیابی کیفیت ایجاد می‌کند.
ISO 10667-2 نیازمندی‌های ارائه‌دهنده خدمات را با توجه به موارد زیر می‌پردازد:

1. انتخاب، ادغام، اجرا و ارزیابی روش‌ها و روش‌های ارزیابی در ارائه توصیه‌هایی به مشتری که نیاز ارزیابی دارد، انجام و ارائه چنین ارزیابی‌هایی و کمک به مشتری در برقراری ارتباط با شرکت‌کنندگان ارزیابی و دیگران؛
2. تفسیر نتایج ارزیابی و گزارش های بعدی.
3. جمع آوری، پردازش و ذخیره داده های شخصی شرکت کنندگان در ارزیابی و داده های ارزیابی.
4. حصول اطمینان از صلاحیت و حرفه ای بودن هر فردی که تحت کنترل آن کار می کند و نقشی در فرآیند ارزیابی دارد.
5. تصمیمات سازمانی مربوط به ارائه خدمات ارزیابی.

0-1 معرفی استاندارد ایزو 10667

سری استانداردهای  ISO 10667:2020 تضمین می کند که مزایای استفاده از ارزیابی ها تحقق می یابد.

ایزو 10667 بر جنبه‌هایی از کیفیت ارائه خدمات ارزیابی در محیط‌های کاری و سازمانی تمرکز دارد که در طول چرخه عمر اشتغال رخ می‌دهد، مانند استخدام و انتخاب. راهنمایی شغلی یا حرفه ای؛ یادگیری و توسعه؛ برنامه ریزی جانشینی؛ و جابجایی افراد.

استاندارد ISO 10667 چارچوبی را برای فرآیند ارزیابی ایجاد می کند. دامنه آن نحوه انجام کلیه ارزیابی ها در محیط های کاری و سازمانی (مستقیم برای شرکت کنندگان ارزیابی و به طور غیرمستقیم برای کاربران داده های ارزیابی) را پوشش می دهد.

همچنین مفاهیم اصلی مرتبط با ارزیابی، مانند استفاده از رویکردهای مبتنی بر شواهد، انصاف و اعتبار برای افزایش کیفیت و سودمندی در هر فرآیند ارزیابی را شناسایی می‌کند.
همانطور که در بالا گفته شد، سری استانداردهای ISO 10667 از دو بخش تشکیل شده است:

• بخش 1 به مسئولیت های مشتری می پردازد.
• بخش 2 به مسئولیت های ارائه دهنده خدمات می پردازد.

سری ISO 10667 یک چشم انداز مبتنی بر شواهد از فرآیند ارائه خدمات ارزیابی را ارائه می دهد که کاربرد جهانی دارد. با اخذ ایزو، سازمان قادر می شود تا به استفاده مؤثرتری از ارزیابی تبدیل شود، تصمیمات استخدامی بهتری اتخاذ کند و پتانسیل، رفاه و تناسب کارکنان با سازمان را برای همه کارکنان خود افزایش دهد.

این استاندارد، به شیوه مناسب و عادلانه، خدمات ارزیابی را ترویج می کند. همچنین به نهادهای نظارتی، سایر مقامات و جامعه در کل این امکان را می دهد که اعتماد بیشتری به رویه های ارزیابی داشته باشند.

سری ISO 10667 الزامات و راهنمایی های واضح و مختصر را برای مشتریانی که به خدمات ارزیابی و ارائه دهندگان خدمات آنها نیاز دارند ارائه می دهد تا همه ذینفعان بتوانند مزایای بالقوه شیوه های ارزیابی خوب را درک کنند.

این مسئله در استاندارد ایزوی فوق، توسط موارد زیر پوشش داده می شود:

• تعریف عملکرد خوب برای روش ها و روش های ارزیابی؛
• حصول اطمینان از انصاف در به کارگیری روشهای ارزیابی؛
• امکان ارزیابی مناسب از کیفیت ارائه خدمات ارزیابی؛
• بررسی مزایا و معایب ناشی از و/یا مرتبط با اجرای خدمات و رویه‌های ارزیابی.

این احتمال وجود دارد که کاربران سری ISO 10667 در ابتدا دارای سطوح بسیار متفاوتی از صلاحیت، درک و آشنایی با مفاهیم مربوط به توسعه روش‌ها و روش‌های استاندارد شده برای ارزیابی افراد، گروه‌ها و سازمان‌ها در عرصه شغلی باشند.

بر این اساس، به منظور تسهیل استفاده از آن توسط ذینفعان مختلف و ارائه راهنمایی در مورد پیشینه سری ISO 10667، این مقدمه اطلاعات کلیدی در مورد ابزار، هدف و طرح‌بندی سری ISO 10667 ارائه می‌کند.

0-2 عملکرد سری های مختلف ایزو 10667 

سری ISO 10667 به ارائه ارزیابی های مورد استفاده در سطوح فردی، گروهی و سازمانی مربوط می شود. هدف سری ISO 10667 ترویج شیوه‌های خوب و تشویق مستندات واضح از رابطه کاری بین مشتری و ارائه‌دهنده خدماتش درگیر در فرآیند تحویل ارزیابی است.

هدف سری ISO 10667 این نیست که سازمان‌ها – به ویژه سازمان‌های کوچک و متوسط – لزوماً مجبور به همکاری با ارائه‌دهندگان خارجی برای بهبود بیشتر کیفیت فرآیندهای ارزیابی خود شوند.

در واقع، سری ISO 10667 راهنمایی برای سازمان ها برای اجرای فرآیندهای ارزیابی با یا بدون هیچ گونه حمایت خارجی است. استاندارد ایزو 10667 به عنوان راهنمایی عملی هم برای مشتری و هم برای ارائه دهندگان خدمات درگیر در فرآیند تحویل ارزیابی عمل می کند.

تعهدات و مسئولیت های مربوطه آنها را قبل، در طول و بعد از فرآیند ارزیابی شرح می دهد. همچنین راهنمایی در مورد حقوق و مسئولیت های شرکت کنندگان ارزیابی و سایر افراد درگیر در روش های ارزیابی، از جمله دریافت کنندگان نتایج ارزیابی، ارائه می دهد.

توجه: در استاندارد ایزو 10667،طرفین در فرآیند ارزیابی نقش های متفاوتی دارند و در طول فرآیند ارزیابی با یکدیگر تعامل دارند.

علاوه بر این، یک طرف می تواند چندین نقش را ایفا کند. به عنوان مثال، در یک محیط مشاوره شغلی، یک شرکت کننده خدمات را خریداری می کند و بنابراین مشتری نیز می شود. یک تیم منابع انسانی داخلی خدماتی را به سازمان ارائه می دهد و در عین حال از خدمات ارزیابی ارائه شده توسط فروشندگان خارجی استفاده می کند.

0-3 کاربران مورد نظر از سری ISO 10667

سری ISO 10667 برای مشتریان و ارائه دهندگان خدماتی در نظر گرفته شده است که باید به صورت متوالی و مشترک کار کنند تا از ارائه موثر خدمات ارزیابی اطمینان حاصل کنند. این دوره الزامات و راهنمایی را برای مشتری ارائه می دهد.

ISO 10667-2 الزامات و راهنمایی هایی را برای ارائه دهنده خدمات فراهم می کند. مشتری باید در ارائه درخواست مناسب برای خدمات ارزیابی، از جمله افشای کامل نیازهای ارزیابی خود و اجرای الزامات این دوره، از این دوره آگاه باشد و به آن پایبند باشد.

با این حال، اگر یک ارائه‌دهنده خدمات متوجه شود که مشتری بالقوه از این دوره آگاه نیست یا از آن استفاده نمی‌کند، باید مشتری را از این بهترین شیوه‌ها آگاه کند و مشتری را تشویق کند تا با توجه به کل فرآیند ارزیابی، مطابق با این دوره عمل کند.

یک ارائه دهنده خدمات در ارائه خدمات ارزیابی در محیط های کاری و سازمانی، چه به عنوان کارمند داخلی مشتری و چه به عنوان پیمانکار خارجی، درگیر است. در استاندارد ایزو 10667مشتری شخصی است که به دنبال خدمات ارزیابی برای خود یا سازمانی است که به دنبال خدمات ارزیابی برای افراد یا گروه های درون سازمان یا خود سازمان است.

در هر دو بخش از سری ISO 10667، ضمیمه A حقوق و مسئولیت های شرکت کننده ارزیابی را مشخص می کند.

0-4 سایر ذینفعان بر اساس ایزو 10667

علاوه بر ارائه دهندگان خدمات، مشتریان و شرکت کنندگان در ارزیابی، ذینفعان بر اساس استاندارد ایزو 10667 ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• کاربران نهایی اطلاعات ارزیابی در سازمان، که تصمیمات استراتژیک می گیرند و تصمیمات عملیاتی (مانند استخدام مدیران در مورد ارزیابی برای انتخاب، مدیران منابع انسانی در مورد برنامه ریزی جانشین پروری یا مدیریت استعداد سازمانی، مدیریت اجرایی در مورد ادغام و تملک) یا هر دو.
• یادآوری در برخی کشورها شوراهای کاری یا نمایندگان کارکنان نیز به اطلاعات ارزیابی دسترسی دارند.
• واسطه های خارجی یا کاربران غیرمستقیم که شامل، اما محدود به موارد زیر نیستند:

1. توسعه دهندگان و توزیع کنندگان روش های ارزیابی؛
2. استخدام کنندگان، مربیان و مشاوران جابجایی؛
3. سازمان هایی که برای صدور مجوز یا گواهی افراد ارزیابی می کنند.
4. ارزیابان برنامه های آموزشی یا آموزش حرفه ای.
5. سیاست گذاران (مثلاً مدیران منابع انسانی که خط مشی ارزیابی سازمانی را تنظیم می کنند، شوراهای کاری درگیر در خط مشی و رویه ارزیابی، سیاست گذاران خارجی مانند نهادهای حرفه ای، مقامات نظارتی و سایرین که به نتایج ارزیابی متکی هستند).

0-5 دسته بندی سطح ارزیابی در استاندارد ایزو 10067

سری ISO 10667 رویه‌ها و روش‌هایی را برای سطوح ارزیابی زیر پوشش می‌دهد:

1. ارزیابی در سطح فردی؛
2. ارزیابی در سطح گروه.
3. ارزیابی سطح سازمانی.

در واقع بر اساس استاندارد ایزو 10667 سطوح مختلف ارزیابی تفاوت های اساسی با هم دارند.

0-6 هدف ارزیابی در ایزو 10667

سری ISO 10667 تمام ارزیابی هایی را که در یک زمینه شغلی یا حرفه ای رخ می دهد را پوشش می دهد.
جنبه‌های چرخه عمر اشتغال که در آن ارزیابی معمولاً مورد استفاده قرار می‌گیرد در استاندارد ایزو 10667 شامل موارد زیر است، اما به آنها محدود نمی‌شود:

• برنامه های کارآموزی و کارورزی؛
• استخدام و انتخاب؛
• راهنمایی شغلی یا حرفه ای؛
• چرخش شغل، تغییر شغل، یا ادغام مجدد در نیروی کار؛
• توسعه، مربیگری و راهنمایی؛
• برنامه ریزی ارتقاء و جانشین پروری.
• جابجایی و جدایی شغل؛
• برنامه ریزی بازنشستگی؛
• مدیریت عملکرد؛
• رضایت کارکنان، تغییر فرهنگ به دلیل ادغام یا اکتساب، سطوح مشارکت کارکنان واحدهای تجاری سازمانی؛
• تعیین صلاحیت، شایستگی، یا هر دو در دسته های شغلی خاص، از جمله برای سلامت و ایمنی یا انطباق با مقررات.

0-7 ابزار ارزیابی

سری ISO 10667 رویه ها و روش هایی را پوشش می دهد که برای اهداف مشخص شده در بند 0.6 و هدف قرار دادن سطوح مشخص شده در بند 0.5 استفاده می شود.
چنین روش هایی شامل مصاحبه هستند، اما این روش ها در ایزو 10667محدود به مصاحبه نیستند. 
از جمله روش های ارزیابی در ایزو 10667 عبارتند از:
مشاهدات و شبیه سازی رفتار؛ تجزیه و تحلیل اسناد؛ پرسشنامه ها؛ تجزیه و تحلیل رزومه; تجزیه و تحلیل صوتی و تصویری؛ غربالگری و انتخاب مبتنی بر الگوریتم؛ روش های نظارتی؛ و سایر روش‌ها و رویکردهای ارزیابی که برای جمع‌آوری داده‌های ارزیابی بدون توجه به نحوه توسعه و بازاریابی آنها استفاده می‌شود (به عنوان مثال هوش مصنوعی).

0-8 سازماندهی سری ISO 10667

برای ایجاد یک استاندارد کارآمد مبتنی بر ایزو 10667، مفید برای مشتری و ارائه دهنده خدمات، فرآیند ارزیابی به چهار مرحله تقسیم شده است:

• رویه های توافق؛
• روش های پیش ارزیابی؛
• تحویل ارزیابی؛
• بررسی پس از ارزیابی

با یادگیری صحیح استاندارد ایزو 10667، کاربر متوجه می شود که برای استفاده در چرخه عمر اشتغال به یک یا چند ارزیابی نیاز دارد و سپس به دنبال دریافت چنین خدمات ارزیابی از ارائه دهنده خدماتی است که انتخاب می کند.
ISO 10667-2 به الزامات مربوط به ارائه‌دهنده خدماتی می‌پردازد که مشتری از او توصیه‌هایی را درباره ارزیابی‌هایی که ممکن است نیازهایش را برآورده کند، جستجو می‌کند و پس از انتخاب مشتری بر اساس آن توصیه‌ها، خدمات ارزیابی را به مشتری ارائه می‌دهد.
در هر دو بخش 1 و 2 از سری ISO 10667، هر مرحله ارزیابی در یک بند جداگانه به شرح زیر پوشش داده شده است.

• رویه‌های توافق، مسئولیت‌ها و تعهدات متقابل مشتری و ارائه‌دهنده خدمات، و نیز قالب توافق آنها و شرح مواردی را که باید در قرارداد پوشش داده شود، شرح می‌دهد. مستندسازی توافق بین مشتری و ارائه‌دهنده خدمات از طریق بیانیه کتبی کار یا قرارداد، در صورت لزوم.
• رویه های پیش ارزیابی در ایزو 10667 شامل موارد زیر است:

1. شناسایی آنچه که باید ارزیابی شود و چگونه همراه با انتخاب معیارهای ارزیابی موفقیت و داشتن انتظار روشن از سودمندی فرآیند.
2. تعیین اینکه آیا منافع متضادی وجود دارد که باید متعادل شوند.
3. منطق روشنی برای ارزیابی ارائه دهید.

• تحویل ارزیابی تمام مراحل آماده سازی و انجام ارزیابی ها را در بر می گیرد.
• بازنگری پس از ارزیابی، فرآیند ارزیابی و نتایج ارزیابی را ارزیابی می کند تا مشخص کند که آیا نتایج، پیامدها، و سودمندی ارزیابی با نیازهای ارزیابی سازگار است، آیا اهداف برآورده شده اند و چه تغییراتی در فرآیند ارزیابی باید اتخاذ شود.